تعداد واژه های هر زبان بسیار است و چون کار علم، رده بندی است دانشمندان و دستوریان واژه ها را جدا از جمله به صورتهای متفاوتی تقسیم بندی کرده اند ولی رده بندی اقسام کلمه جدا از ترکیب و جمله، خطاست. در این گفتار، تقسیم بندی اقسام واژه های فارسی بر اساسِ نحوِ زبان صورت گرفته است.
انواع کلمه:
۱ـ اسم: کلمه ای است که بتواند یکی از نقش های نهادی، مفعولی، متممی، مسندی، ندایی و مضاف الیهی را بگیرد.
مانند اسمهای خط کشیده شده در زیر:
ای جوان، وقت طلا است ولی بدون تردید وقت از طلا گران بها تر است؛ زیرا با صرف وقت می توان طلا به دست آورد.
مانند: من خود به چشم خویشتن دیدم که جانم می رود.
۳ـ صفت: چگونگی اسم را بیان می کند.
مانند: کتاب خوب بهترین یار انسانهای اندیشمند است.
۴ـ فعل: کلمه ای است که معمولاً از نظر شخص و شمار با نهاد مطابقت دارد.
مانند: مغولان آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند .
۵ـ قید: ویژگی فعل را بیان می کند.
مانند: همیشه به او می گویم: دوباره دستهایت را از بالا خوب آب بگیر.
۶ـ نقش نما؛ شامل نقش نمای مفعول، کسره اضافه نقش نمای صفت و مضاف الیه، حرف اضافه نقش نمای متمم، حرف ربط وابستگی نقش های جمله وابسته و حرف ربط همپایگی نقش نمای جمله همپایه و حرف ندا نقش های منادا.
۷ـ صوت: واژه ای است که منادا را مشخص می کند.
مانند: پروردگارا، ای جوان
۸ـ کلمه ای که قید را توصیف کند: پرویز خیلی خوب دوید .
۹ـ کلمه ای که صفت را توصیف کند: مقاله خیلی خوبی نوشته ای .
من رنگ آبی روشن را انتخاب کردم.
بر اساس نوشته دکتر تقی وحیدیان کامیار
برگرفته از:/اقسام کلمه/http://rasekhoon.net/article/show/162632